Historia Cmentarza

POCZĄTKI I WYBÓR LOKALIZACJI

W drugiej połowie XX wieku, ze względu na wyczerpujące się możliwości pochówków na cmentarzu rzymskokatolickim przy ul. Limanowskiego, władze Radomia stanęły przed koniecznością wyznaczenia nowego miejsca spoczynku dla mieszkańców miasta. Po rozpatrzeniu kilku lokalizacji, wybór padł na tereny przy wsi Firlej – miejsce dobrze przygotowane pod względem infrastrukturalnym, niewymagające dodatkowych procedur wywłaszczeniowych. Decydującym czynnikiem była również bliskość „Miejsca Pamięci Narodowej” – mauzoleum upamiętniającego tysiące ofiar egzekucji dokonanych przez okupanta hitlerowskiego w latach 1940–1945.

PROJEKT I PIERWSZE POCHÓWKI

Cmentarz zaprojektował mgr inż. arch. Ryszard Rodak. Powstała koncepcja nowoczesnej nekropolii z układem trapezowych kwater, głównym wejściem i prostopadłymi alejami. Pierwotny teren obejmował ponad 25 ha, pokryty głównie sosnowym młodnikiem posadzonym po II wojnie światowej. Lokalizacja oraz projekt zostały zatwierdzone przez ówczesną Powiatową Radę Narodową.

Pierwszy pochówek odbył się 24 grudnia 1975 roku.

ZARZĄDZANIE I ROZBUDOWA

W 1984 roku teren wsi Firlej, wraz z cmentarzem, został włączony w granice administracyjne miasta Radomia. Od 1993 roku Cmentarz Komunalny funkcjonuje jako zakład budżetowy miasta – z dyrektorem powoływanym przez Prezydenta Radomia, określonym statutem oraz regulaminem.

Początkowo administrację cmentarza powierzono Rejonowemu Przedsiębiorstwu Gospodarki Komunalnej w Radomiu. Rozpoczęto budowę centralnego kompleksu pogrzebowego  z chłodnią, pomieszczeniami pomocniczymi oraz planowaną kaplicą wielowyznaniową. Do 2010 roku ukończono część budynków oraz fundamenty pod kaplicę.

ROZWÓJ I INWESTYCJE OSTATNICH LAT

Od początku lat 90. XX wieku Cmentarz Komunalny w Radomiu przechodził intensywne zmiany, zarówno w zakresie infrastruktury, jak i estetyki. Wprowadzono nowe nasadzenia roślinne, a coraz częściej pojawiające się pomniki z kamienia naturalnego zaczęły zastępować dominujące wcześniej nagrobki lastrykowe i betonowe. W kolejnych latach konsekwentnie rozwijano teren cmentarza – zatwierdzono i zrealizowano rozbudowę w kierunku północnym, co umożliwiło powiększenie nekropolii o kolejne kilkanaście hektarów. W 2008 roku oddano do użytku nowe wejście od ul. Witosa z portiernią, szaletami oraz dużym parkingiem, co znacząco usprawniło organizację pochówków.

W 2011 roku rozpoczęto kolejny etap rozbudowy obejmujący nowe kwatery, a w 2016 przeprowadzono kompleksową inwentaryzację cmentarza. Zamontowano wtedy system monitoringu oraz uruchomiono dwa infokioski z cyfrową wyszukiwarką grobów, które połączono światłowodem. Ułatwiło to nawigację i szybkie odnalezienie miejsca pochówku.

W kolejnych latach kontynuowano prace modernizacyjne – zrealizowano nowe nawierzchnie dróg pieszo-jezdnych, odrestaurowano pomnik pomordowanych na Firleju oraz kwaterę wojskową, która zyskała nową nawierzchnię i system nawadniania. Rozbudowano oświetlenie, instalując je w kolejnych kwaterach, a także zautomatyzowano główne bramy wjazdowe. Dużym przedsięwzięciem była budowa nowego kolumbarium w centralnej części cmentarza, zrealizowanego według projektu wyłonionego w ogólnopolskim konkursie architektonicznym.

Zmodernizowano również dom przedpogrzebowy i wykonano szereg remontów chodników. Powstały nowe punkty poboru wody oraz miejsca parkingowe dla osób z niepełnosprawnościami. Cmentarz wzbogacono o nowe ławki i nasadzenia ponad 100 drzew w rejonie nowych kwater. Rozszerzono system monitoringu o kolejne części nekropolii, a w związku z aktualizacją systemu teleinformatycznego zamontowano nowe tablice informacyjne z planem cmentarza.

Obecnie kontynuowane są prace porządkowe i modernizacyjne – wymienione zostały kontenery na całym terenie, zmodernizowano kolejne chodniki oraz zadbano o estetykę przestrzeni administracyjnej. W przyszłości planowana jest dalsza rozbudowa Cmentarza w kierunku północno-wschodnim.

Niektóre znane osoby spoczywające na Cmentarzu Komunalnym

Honorowi obywatele miasta:

Legendarny sportowiec Antoni Czortek – kw. D-5
Twórca Polskiej Szkoły Bioelektroniki prof. Włodzimierz Sedlak – kw. K-1
Jezuita, duszpasterz akademicki, odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski – Hubert Czuma – kw. K-1

Dziennikarze:
Jerzy Busza – kw. E-6
Grzegorz Jesionek – kw. E-3
Witold Matłok – kw. G-1
Paweł Stus – kw. E-5

Dyrektorzy radomskich firm, inżynierowie:
Stanisław Brix – kw. D-13
Andrzej Foremniak – kw. E-5
Andrzej Korbecki – kw E-5
Artur Michał Lipiński – kw. D-1
Bohdan Motyl – kw. J-13
Jerzy Piątek – kw. E-1
Jan Reszczyk kw. E-2C
Tadeusz tomal – kw. D-12
Maciej Turno – kw. C-2
Jerzy Wypyski – kw. D-11

Historycy, nauczyciele akademiccy:
Zbigniew Dudkowiak – kw. G-1
Eugeniusz Krawczyk – kw. E-6
Adam Penkalla – kw. J-4
Tadeusz Romanowski – kw. D-12
Andrzej Wąsowski – kw. B-3/2

Księża:
Zdzisław Domagała Kw. E-2B
Tadeusz Ofiara – kw. K-1
Jezuici (grób zbiorowy) – kw. K-1
Pallotyni (grób zbiorowy) – kw. C-8

Lekarze:
Zbigniew Golba – kw. C-2
Maria Golka – kw. D-3
Karol Jankowski – kw. D-14
Bogdan Kowal – kw. E-2B
Zdzisława i Jan Kowalewscy – kw. C-2
Zdzisław Nita – kw. C-2
Zacheusz Pawlak – kw. D-1
Alicja Polkowska – kw. C-8
Zenon Michalak – kw. C-8
Marian Synoś – kw. E-2
Grzegorz Stolarek – A-1
Zdzisława Kowalewska – C-1
Jan Kowalewski – C-1
Janusz Kowalczewski – A-1
Aleksander Socha – C-1

Nauczyciele, dyrektorzy szkół:
Bożena Batkowska – kw. J-8
Zenon Broda – kw. C-8
Helena Bronik – kw. E-2
Władysław Ciurlik – kw.E-4
Bronisław Czaban – kw. D-7
Andrzej Domagała – kw. J-2
Maria Dźwiarek – kw. D-12
Helmut Golcz – kw. E-1
Marian Gołębiowski – kw. E-2C
Jan Gruszka – kw. J-5
Mieczysław Janik – kw. G-1
Anna Jaworska – kw. C-9
Jan Kleczaj – kw. J-5
Maria Papiz – kw. C-2
Kazimierz Potkański – kw. D-16
Maria Rachwał – kw. E-5
Maria Różniatowska – kw. C-5
Stanisław Szwabowicz – kw. D-11
Józef Tuzimek – kw. D-6
Jerzy Zygocki – kw. D-1
Krzysztof Sońta (poseł VI i VII kadencji) – kw. A-1

Pracownicy administracji państwowej:
Henryk Jażdżyk – kw. D-7
Eugeniusz Jędrzejewski – kw. C-8
Zdzisław Kwieciński – kw. E-4
Bohdan Karaś – kw. C-1
Józef Nita – kw. J-15
Bogumił Ferensztajn – kw. L-3

Prawnicy:
Aleksander Czaplicki – kw. C-5
Włodzimierz Czyhin – kw. D-12
Jan Chudzio – kw. J-10
Czesław Kropornicki – kw. D-12
Stefan Nadera – kw. E-2
Aleksander Noll – kw. C-2
Elżbieta Kołodyńska – kw. L-7

Regionaliści, działacze społeczni:
Aleksandra Adamczyk – kw. E-2
Janina Czykun – kw. D-10
Aleksander Hall – kw. D-7
Marek Równy – kw. J-15
Bogusław Kaczmarek – kw. E-1
Wacława Kobierska – kw. A-1
Wiesław Kobyłka – kw. F-2

Sportowcy:
Mikołaj Fomin – kw. C-2
Bolesław Kulgawczyk – kw. D-1
Józef Trześniewski – kw. D-4
Karol Gutkowski – kw. L-2
Jur Zieliński – kw. L-2
Stanisław Kosiec – kw. J-18
Marek Ogorzałek – kw. J-11
Rafał Dąbrowski – kw. D-6

Twórcy, pracownicy kultury:
Władysław Gubała – kw. B-1
Bronisław i Alicja Grzywowie – kw. C-2
Edward Kiełtyga – kw. D-8
Elżbieta Kościelniak – kw. C-9
Władysław Misiewicz kw. D-13
Jerzy Likowski kw. – L-3
Ryszard Balmowski – kw. J-20
Franciszek Jeromin – kw. D-14
Leszek Kwiatkowski – kw. J-16
Karol Jabłoński – kw. L1-2U
Jerzy Sekulski – kw. L-8
Bronisław Grzywa – kw. C-2

Wojskowi, uczestnicy walk w obronie Ojczyzny, więźniowie obozów koncentracyjnych:
Katastrofa w Smoleńsku kapitan Artur
Ziętek – kw. E-4
Bronisław Buczyński – kw. E-1
Zdzisław Florczak – kw. E-1
Mieczysław Garwoliński – kw. E-1
Marian Lipczyński – kw.E-1
Roman Nogacki – kw. D-10
Tomasz Pajórek – kw. E-1
Stanisław Rządowski – kw. E-1
Jan Staśkiewicz – kw. C-5
Feliks Szymański – kw. C-2
Krystyna Wojtyga – kw. E-1
Józef Pastuszka – kw. E-5
Kazimierz Piwowarski – kw. L-7
Jerzy Kłosowski – kw. D-13
Andrzej Dziąbowski – kw. E-1